Apis cerana
(onder constructie: 31-1-2011)
Apis cerana is net als onze Apis mellifera een van de soorten binnen het geslacht Honingbij (Apis). Deze naaste familie van onze mellifera is buitengewoon interessant omdat deze soort honingbij de oorspronkelijke gastheer is van, en in balans leeft met, de varroa destructor, die momenteel de grootste plaag voor onze mellifera is.
De cerana is gemiddeld[1] iets kleiner dan de gemiddelde[1] mellifera, heeft een scherpere aftekening van de ringen op het achterlijf, en komt voor in het (sub-) tropische Zuiden en Zuidoosten van Azië.
Waarschijnlijk hebben onze mellifera en de aziatische cerana een gemeenschappelijke voorouder gehad en zijn de mellifera en de cerana pas gaan verschillen nadat de voorouders van de mellifera via de hoorn van Afrika naar het Westen trokken en de voorouders van de cerana in Azië bleven.
Beide soorten hebben nog steeds veel overeenkomende gedragingen. Ook de cerana:
- woont van nature in holen zoals holle bomen; in potentie kan de cerana het ook in wat koudere streken volhouden,
- maakt bijenraat zoals de mellifera , zij het met iets kleinere cellen,
- zwermt, waarbij de zwerm, net als bij onze mellifera, vaak eerst op relatief korte afstand van de oorspronkelijke locatie neerstrijkt om daarna op aangeven van speurbijen naar een nieuwe locatie te vertrekken,
- houdt het aantal eierleggende werksters onder controle door de koninginnenstof van de koningin,
- communiceert via een bijendans die maar weinig van die van de mellifera verschilt.
- etc.
Ook de cerana wordt door de mens gehouden in door de mens gemaakte bijen-behuizingen. Die behuzing betreft dan meestal nog steeds in vaste bouw. Omdat de ceranavolken kleiner zijn dan die van onze honingbij zijn ook de honingoogsten kleiner. Ook is de actieradius van de haalbij bij de cerana kleiner (slechts 1 kilometer), zodat een ceranavolk een kleiner gebied bestrijkt.
De cerana gaat sneller tot hongerzwermen over dan de mellifera. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de kleinere voedselvoorraad en de geringere actieradius van de haalbij waardoor een ceranavolk kwetsbaarder voor tekorten in de dracht. Zodra die tekorten zich aandienen stopt de koningin met het leggen van eitjes. Na het uitlopen van het laatste broed vullen de volwassen bijen hun honingmaag (met de laatste restanten van de voedselvoorraad), om daarna op de wieken te gaan naar een nieuwe plek met voldoende aanbod van stuifmeel en nectar.
De cerana is meer dan de mellifera geneigd om zich bij gevaar in het hol terug te trekken. Pas zodra ook de veiligheid van dat hol in gevaar is zullen de ceranabijen uitvliegen en het hol (ook met bijensteken) verdedigen.