Layens kast
Omschrijving
Georges De Layens (1834 - 1897) introduceerde in Frankrijk als een van de eersten een kast met losse ramen. De door hem ontwikkelde kast had een vaste bodem en ramen met direct aan elkaar sluitende toplatten (zie ook de TBH).
De Layens kast wordt van boven afgesloten met een deksel die middels scharnieren aan de voorkant van de kast vastzit. Het vlieggat zit onderin midvoor.
De ramen van deze kast hebben, om te voldoen aan de door Huber beschreven ruimtebehoefte voor het broednest van een bijenvolk, tamelijk forse afmeting van 31 x 37 cm. De verticale latten van deze ramen rusten op de bodem van de kast zodat het gewicht van de ramen niet alleen door de oortjes van de ramen wordt gedragen.
In de Layens kast staan de ramen in koudbouw. Het broednest van normal gesproken 9 ramen zit daarbij in de midden. De honing wordt geoogst vanuit de ramen aan de beide buitenkanten. In de winter wordt het broednest door ingeplaatste wanden van de rest van de kast afgeschermd.
De normale Layens kast heeft zo'n 14 ramen, maar er zijn Layens kasten tot wel 24 ramen breed, maar ook smalle voor (nog) kleine volken.
Voordelen:
- De koningin blijft in het broedgedeelte en gaat nimmer elders leggen. Wat dat betreft geen moerrooster nodig
- Door vast bodem gemakkelijk verplaatsbaar.
Nadelen:
- De zware en daardoor moeilijk hanteerbare ramen.
- De kast heeft een vaste grootte en kan niet flexibel worden uitgebreid (zoals bij verticale kasten wel kan).
- Je laat, in verhouding tot andere kasten, veel honing aan de bijen.
In 1941 publiceert Jean Hurpin "La ruche de Layens modernisée" waarin hij een modernere versie van de Layens kast publiceert.
Hij maakt de honingkamerramen aan de zijkanten korter (31 x 20,9 cm), en sluit de hierdoor overblijvende ruimte aan de onderkant simpelweg af. Ook zet hij de kast op pootjes, en plaats hij de vliegplank ("planche de vol") iets verder naar onder.
De basis, het grote broednest blijft echter de ongeschonden kern van de Layens kast.
De hierboven vermelde raammaten zijn niet geheel uniform. Er wordt bijvoorbeeld ook melding gemaakt van Layens raammaten van 35 x 30 cm (broedkamer) en van 31 x 18 (honingkamer).
Datering en Voorkomen
Deze kast wordt sinds het eind van de 19e eeuw gebruikt in Frankrijk ("Ruche Layens"), maar wordt vooral nog steeds volop gebruikt in Spanje ("Colmena Layens"). Dat laatste vooral omdat het een gemakkelijk naar verschillende drachten te vervoeren kist is.
