Redcel
Als een koningin plotseling overlijdt (of verdwijnt) dan zullen een aantal larven die als werkbijen bedoeld waren alsnog volop koninginnengelei krijgen. De horizontale cellen van die larfjes worden dan verder verticaal tot moerdoppen uitgebouwd.
Deze uit horizontale cellen gepromoveerde moerdoppen heten redcellen. Bij redcellen kun je dus meestal duidelijk zien dat de oorsprong van de moerdop horizontaal was.
Als er in een volk brias aanwezig is dan zal het bijenvolk nooit een redcel maken van een cel met een eitje. Waarschijnlijk is dat omdat een koningin uit een larfje sneller wordt geboren: al op de 13e dag nadat de oude koningin is verdwenen. Het bijenvolk zal liever ook geen gebruik maken van oudere larven omdat deze nog maar kort van de koninginnengelei kunnen profiteren en daarom een lagere kwaliteit koninginnen opleveren.
Enkele onderzoeksgegevens:
- 12 - 48 uur na het overlijden/verdwijnen van de moer wordt met redcelbouw begonnen
- de meeste redcellen worden op de 3e en 4e dag aangelegd
- 40% van de redcellen verdwijnt voortijdig
- 65% van de redcellen wordt aangezet op larven van minder dan 48 uur oud, 25% op die van 72 uur oud
Als er bij het verdwijnen van de oude koningin geen open broed is kunnen er ook geen redcellen worden gemaakt en gaat het volk (zonder ingrijpen van de imker[1]) ten gronde.
De koninginnen uit redcellen zijn over het algemeen iets kleiner dan die uit zwermcellen of wisselcellen (want daarin hebben de larven vanaf het eerste begin volop koninginnengelei gehad). Deze redcel-koninginnen kunnen verder goed presteren, maar gemiddeld minder dan koninginnen die vanaf het begin wel voldoende koninginnengelei hebben gehad
Bij sommige bedrijfsmethoden (zoals bijvoorbeeld de Aalstermethode wordt actief gebruik gemaakt van het vermogen van het volk om zelf een nieuwe koningin te maken.
Bij het door de bijen selecteren en aanwijzen van de eitjes die mogen promoveren tot redcellen speelt ook het nasonovferomoon een rol[2].
Voetnoten
- ↑ Meestal zal een imker, net als bij de moerloosheidsproef of bij de bestrijding van eierleggende werksters, een raam met jong open broed in zo'n volk hangen. Eventueel om later de doppen te breken om daarna een koningin vanuit de selectieteelt in te voeren.
- ↑ Saad Naser AL-Kahtani, Kaspar Bienefeld. The nasonov gland pheromone is involved in recruiting honeybee workers for individual larvae to be reared as queens. Journal of Insect Behavior.