Soorten, ondersoorten (rassen), stammen en lijnen: verschil tussen versies
(wat erbij, rustiger tekstbeeld) |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | Van de honingbij zijn vele variaties bekend, zo zijn er exemplaren die licht van kleur zijn en bijen die donker van kleur zijn. Ook het gedrag kan variëren; sommige bijen zwermen meer dan andere. Dergelijke verschillen in uiterlijk en gedrag kunnen worden teruggevoerd op de genetische afstamming van de honingbij. | |
| − | |||
| − | Van | ||
| − | + | De honingbij heeft als wetenschappelijke naam ''Apis mellifera'', deze eerste naam ''Apis'' is de geslachtsnaam en ''mellifera'' is de soortnaam. Er zijn meerdere soorten die tot het geslacht ''Apis'' behoren maar de soort ''Apis mellifera'' is hiervan veruit de bekendste soort. Deze wijze van naamgeving wordt 'binomaal' ofwel tweedelig genoemd en alle organismen worden op deze manier ingedeeld in geslachten en soorten of het nu planten, schimmels of dieren betreft. | |
| + | De honingbij wordt verdeeld in verschillende ondersoorten. Een ondersoort is een variatie van een soort die een dusdanige genetische of geografische afwijking kent dat deze beschouwd kan worden als een onderscheidbare variant van de soort. Als de verschillen tussen ondersoorten in de loop der tijd zo groot worden dat het krijgen van gezamenlijke, levensvatbare en vruchtbare nakomelingen onmogelijk is geworden, dan is er sprake van twee verschillende '''soorten'''. | ||
| − | + | De ondersoorten van de honingbij worden vaak gekenmerkt door een verschillend verspreidingsgebied. De verschillende ondersoorten hebben een andere naam, de ondersoort ''Apis mellifera mellifera'' bijvoorbeeld komt in België en Nederland voor en de ondersoort ''Apis mellifera iberiensis'' komt voor op het Iberisch Schiereiland. Zie voor een lijst van alle ondersorten van de honingbij ook de [[ondersoorten van de Apis mellifera]]. | |
| − | |||
| − | |||
| + | Aldus is de in Azië voorkomende honingbij ''[[Apis cerana]]'' een andere soort dan onze ''Apis mellifera'' terwijl ze -in een ver verleden- gemeenschappelijke voorouders hebben. | ||
==Ras== | ==Ras== | ||
| Regel 15: | Regel 13: | ||
De [[buckfast|buckfastbij]] is een geselecteerde combinatie van verschillende ondersoorten, maar kan toch geen ras worden genoemd. Dat kan pas zodra er (o.a. tegen inteelt) geen genetisch materiaal van andere ondersoorten meer wordt ingeteelt, en de Buckfast zich bovendien stabiel vererft (dezelfde kenmerken over meerdere generaties in stand houdt). | De [[buckfast|buckfastbij]] is een geselecteerde combinatie van verschillende ondersoorten, maar kan toch geen ras worden genoemd. Dat kan pas zodra er (o.a. tegen inteelt) geen genetisch materiaal van andere ondersoorten meer wordt ingeteelt, en de Buckfast zich bovendien stabiel vererft (dezelfde kenmerken over meerdere generaties in stand houdt). | ||
| − | |||
==Stam== | ==Stam== | ||
| Regel 25: | Regel 22: | ||
* de ''Apis mellifera carnica carpatica''<ref>De Apis mellifera carnica uit de dalen van het Karpatengebergte.</ref>, en | * de ''Apis mellifera carnica carpatica''<ref>De Apis mellifera carnica uit de dalen van het Karpatengebergte.</ref>, en | ||
* de ''Apis mellifera mellifera nigra''<ref>De Apis mellifera mellifera uit de Zwitserse en Ooostenrijks Alpen, de zogeheten 'zwarte bij'.</ref>. | * de ''Apis mellifera mellifera nigra''<ref>De Apis mellifera mellifera uit de Zwitserse en Ooostenrijks Alpen, de zogeheten 'zwarte bij'.</ref>. | ||
| − | |||
Meestal onderscheidt een stam zich slechts op een of hooguit enkele kenmerken van zijn mede-ondersoort-genoten. Bij een stam op grond van selectieteelt binnen de bijenteelt gaat het dan meestal niet om uiterlijke, maar om gedragsmatige kenmerken (zoals raatvastheid, honingopbrengst, zwermdrift, etc.) | Meestal onderscheidt een stam zich slechts op een of hooguit enkele kenmerken van zijn mede-ondersoort-genoten. Bij een stam op grond van selectieteelt binnen de bijenteelt gaat het dan meestal niet om uiterlijke, maar om gedragsmatige kenmerken (zoals raatvastheid, honingopbrengst, zwermdrift, etc.) | ||
| − | |||
==Lijn== | ==Lijn== | ||
Een '''lijn''' (of linie) betreft en populatie met overeenkomende eigenschappen, waarvan de afstamming is terug te voeren tot één gemeenschappelijke mannelijke of vrouwelijke voorouder. | Een '''lijn''' (of linie) betreft en populatie met overeenkomende eigenschappen, waarvan de afstamming is terug te voeren tot één gemeenschappelijke mannelijke of vrouwelijke voorouder. | ||
| − | |||
==Gerelateerde informatie== | ==Gerelateerde informatie== | ||
* [[taxonomie van de honingbij]] | * [[taxonomie van de honingbij]] | ||
| − | |||
==Voetnoten== | ==Voetnoten== | ||
<references> | <references> | ||
Versie van 23 okt 2011 17:20
Van de honingbij zijn vele variaties bekend, zo zijn er exemplaren die licht van kleur zijn en bijen die donker van kleur zijn. Ook het gedrag kan variëren; sommige bijen zwermen meer dan andere. Dergelijke verschillen in uiterlijk en gedrag kunnen worden teruggevoerd op de genetische afstamming van de honingbij.
De honingbij heeft als wetenschappelijke naam Apis mellifera, deze eerste naam Apis is de geslachtsnaam en mellifera is de soortnaam. Er zijn meerdere soorten die tot het geslacht Apis behoren maar de soort Apis mellifera is hiervan veruit de bekendste soort. Deze wijze van naamgeving wordt 'binomaal' ofwel tweedelig genoemd en alle organismen worden op deze manier ingedeeld in geslachten en soorten of het nu planten, schimmels of dieren betreft.
De honingbij wordt verdeeld in verschillende ondersoorten. Een ondersoort is een variatie van een soort die een dusdanige genetische of geografische afwijking kent dat deze beschouwd kan worden als een onderscheidbare variant van de soort. Als de verschillen tussen ondersoorten in de loop der tijd zo groot worden dat het krijgen van gezamenlijke, levensvatbare en vruchtbare nakomelingen onmogelijk is geworden, dan is er sprake van twee verschillende soorten.
De ondersoorten van de honingbij worden vaak gekenmerkt door een verschillend verspreidingsgebied. De verschillende ondersoorten hebben een andere naam, de ondersoort Apis mellifera mellifera bijvoorbeeld komt in België en Nederland voor en de ondersoort Apis mellifera iberiensis komt voor op het Iberisch Schiereiland. Zie voor een lijst van alle ondersorten van de honingbij ook de ondersoorten van de Apis mellifera.
Aldus is de in Azië voorkomende honingbij Apis cerana een andere soort dan onze Apis mellifera terwijl ze -in een ver verleden- gemeenschappelijke voorouders hebben.
Ras
Een ras is een ondersoort die is ontstaan als gevolg van selectie door de mens.
De buckfastbij is een geselecteerde combinatie van verschillende ondersoorten, maar kan toch geen ras worden genoemd. Dat kan pas zodra er (o.a. tegen inteelt) geen genetisch materiaal van andere ondersoorten meer wordt ingeteelt, en de Buckfast zich bovendien stabiel vererft (dezelfde kenmerken over meerdere generaties in stand houdt).
Stam
Een stam is een binnen een ondersoort te onderscheiden populatie die (net zoals verschillende ondersoorten) kan ontstaan door de inwerking van een plaatselijk ecosysteem[1] en/of (net als bij een ras) door selectieteelt.
Voorbeelden op grond van selectieteelt zijn de Sklenar-stam en de Troiseck-stam binnen de Apis mellifera ondersoort Apis mellifera carnica. Zo'n stam heeft dan bijvoorbeeld de naam Apis mellifera carnica sklenar.
Enkele voorbeelden op grond van een afgebakend geografisch gebied zijn:
Meestal onderscheidt een stam zich slechts op een of hooguit enkele kenmerken van zijn mede-ondersoort-genoten. Bij een stam op grond van selectieteelt binnen de bijenteelt gaat het dan meestal niet om uiterlijke, maar om gedragsmatige kenmerken (zoals raatvastheid, honingopbrengst, zwermdrift, etc.)
Lijn
Een lijn (of linie) betreft en populatie met overeenkomende eigenschappen, waarvan de afstamming is terug te voeren tot één gemeenschappelijke mannelijke of vrouwelijke voorouder.
Gerelateerde informatie
Voetnoten
<references>
- ↑ Een ecosysteem wordt gevormd door de wisselwerkingen tussen alle bioorganismen en de abiotische omgeving - zoals klimaat en bodemgesteldheid - binnen een bepaalde geografische of anderszins afgebakende eenheid
- ↑ De Apis mellifera carnica uit de dalen van het Karpatengebergte.
- ↑ De Apis mellifera mellifera uit de Zwitserse en Ooostenrijks Alpen, de zogeheten 'zwarte bij'.