Angelapparaat
De functie van het angelapparaat is groter dan alleen het produceren, en bij een bijensteek naar buiten pompen, van bijengif. Het produceert ook geuren die een rol spelen bij de onderlinge communicatie tussen de bijen (met name de wachtbijen) die het volk verdedigen.
Het bijengif wordt geproduceerd in de slangvormige gevorkte klier, wordt opgeslagen in de gifblaas, en wordt bij een bijensteek via de driedelinge angel (de gifschacht afgelijnd door 2 lancetten met weerhaken) naar buiten gepompt. De door de alkalische gifklier (Dufour klier) geproduceerde bijdrage aan het bijengif dient tevens als glijsubstantie voor het steekapparaat. Het borstelmembraam (ook wel styletbol) en de Koschewnikow-klier dragen ook bij aan het bijengif, maar ook aan de alarmferomonen[1].
In het borstelmembraan worden de stoffen uit de verschillende klieren, afhankelijk van het doel, in verschillende verhoudingen gemixt[2]. Hierdoor kan het angelapparaat naast bijengif ook verschillende geuren produceren met ieder een eigen boodschap (zoals 'alarm', 'kom helpen' of 'ga steken), en zo kunnen er na een bijensteek ter plekke ook specifieke alarmgeuren vrij komen (met de boodschap 'híer moet je steken').
Onderstaand verschillende gedragingen van bijen na blootstelling aan verschillende verhoudingen tussen extracten uit de verschillende klieren[3]:
- Alarmering, indien angelschede > borstelmembraan > gifklieren en gifblaas.
- Rekrutering, indien borstelmembraan > angelschede > gifklieren en gifblaas.
- Steken, indien borstelmernbraan > angelschede> Koschewnikow-klieren > gifblaas.
Voetnoten
- ↑ De door de angelklieren geproduceerde alarmferomonen zijn zo'n 20 tot 70 maal krachtiger dan de door de kaakklieren geproduceerde feromonen
- ↑ Er zijn meer dan 40 verschillende componenten in deze mixen geïdentificeerd
- ↑ Yaacov Lensky en Pierre Cassier. De alarmferomonen van honingbijen (vertaald door Els Voorbij). Bijen, juli/augustus 2004