Bierviltjes- en sponsdoekmethode
Zowel de bierviltjes- als de sponsdoekmethode is een mierenzuurbehandeling ter bestrijding van de varroamijt.
In beide gevallen gaat het om een zogeheten schokbehandeling waarbij herhaaldelijk een hogere concentratie mierenzuur in de bijenwoning wordt gebracht. Er zijn ook behandelingen (zoals met de Liebig verdamper of met de Nassenheider verdamper) waarin het mierenzuur veel geleidelijker in het bijenvolk terecht komt.
Het verschil tussen de bierviltjesmethode en de sponsdoekmethode is simpelweg dat een bierviltje minder mierenzuur kan bevatten dan een sponsdoek[1][2].[3]
Dit wordt bij gebruik van bierviltjes opgelost door:
- het gebruik van meerdere bierviltjes, of
- het gebruik van een hogere concentratie mierenzuur, of
- het vaker verversen van de bierviltjes.
En zo kun je een sponsdoek natuurlijk ook kleiner maken.
In de literatuur worden verschillende toe te passen hoeveelheden mierenzuur en herhalingsfrequenties genoemd, en het is dan ook niet verwonderlijk dat verschillende imkers deze methoden verschillend toepassen. Enkele voorbeelden:
- vier tot zes keer om de vier dagen 10 milliliter mierenzuur 85% per broedkamer (met behulp van een bierviltje), of
- drie tot vier keer om de vier tot zeven dagen 30 milliliter mierenzuur (60 of 65%) per broedkamer (met behulp van een sponsdoek of meerdere bierviltjes).
Deze voorbeelden betreffen een broedkamer van zo'n 10 ramen. In een zesramer moet je uiteraard slechts 60% van de genoemde hoeveelheden nemen, etc.
De bodem van de bijenkast dient gedurende de behandeling te zijn afgesloten (bij de behandeling vanaf onder is dat natuurlijk automatisch het geval). Bij voorkeur niet behandelen bij dagtemperaturen boven de 25°C en/of 's nachts lager dan 12°C.
Het bierviltje/sponsdoekje met mierenzuur kan bovenop of onder de bijenramen worden gelegd:
- Wanneer het bierviltje/sponsdoekje bovenop de ramen wordt gelegd dan loop je een groter risico dat de mierenzuurverdamping bij aanvang te snel gaat[4], waardoor meer bijen dan normaal schade kunnen ondervinden. Behandel daarom alleen in de volgende gevallen van bovenaf (en bij grote onrust de behandeling direct afbreken):
- een volk op twee broedkamers zit vooral bovenin, en/of
- de buitentemeratuur is aan de lage kant.
- Bij bijenkasten met een varroabodem kan prima het bierviltje/sponsdoekje gemakkelijk onder de ramen worden aangeboden. Je legt het bierviltje/sponsdoekje dan op de varroalade. Bij behandeling van onder (waarbij er meer mierenzuur via de vliegopening zal vervliegen) moet men wel wat meer mierenuur of een hogere concentratie mierenzuur toepassen. Behandel bij voorkeur van onderaf in de volgende gevallen:
- een volk op twee broedkamers zit vooral onderin, en/of
- de buitentemeratuur is hoog genoeg.
Zo mogelijk is in een herhalingsfrequentie een wisseling tussen boven en onder aan te bevelen.
Het is sterk aan te bevelen om de bierviltjes/sponsdoekjes thuis al van mierenzuur te voorzien en in een plastic zakje in een afgesloten bakje in de koelkast te koelen. Ter plekke kan de behandeling dan veel sneller worden uitgevoerd, en bovendien is dan ook het bierviltje/sponsdoekje koel zodat er veel minder sprake is van een schok.
De eerste behandeling na de laatste honingoogst uitvoeren (wel eerst een bakje voer geven ter vervanging van de afgenomen honing), de tweede behandeling na het inwinteren.
Voetnoten
- ↑ Een bierviltje kan maximaal zo'n 10 milliliter mierenzuur per bierviltje bevatten.
- ↑ Het is handig om het bierviltje voordat je het vult met mierenzuur eerst eens met wat water te bevochtigen. Dat bevordert de opnamecapaciteit van het bierviltje.
- ↑ Het sponsdoekje moet ongeveer 20cm x 20cm x 0,5cm groot zijn waarop het mierenzuur gelijkmatig wordt verdeeld.
- ↑ Om het opbruisen van de bijen door de plotselinge verdamping te voorkomen verdient het aanbeveling om het mierenzuur vóór toepassing in de koelkast te koelen waardoor de verdamping geleidelijker zal verlopen.