Binnendienst: verschil tussen versies

Uit Imkerpedia
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
 
(4 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
De na het popstadium volgroeide werkbij heeft eerst 21 dagen '''binnendienst''', en daarna tot haar dood 21 dagen [[buitendienst]]. Let wel, deze aantallen dagen zijn alleen een benadering (en dan alleen van de situatie in de zomer). De [[levensduur]] van [[onze honingbij]] kan - afhankelijk van verschillende omstandigheden - enorm verschillen, en daarmee ook de duur van de binnen- en buitendienst.
+
<div style="width:500px; border:0px black solid; padding:10px; font-size:100%; height:837px; overflow:auto; float:right; background-color:beige;
  
 +
display:table-cell; text-align:left">
 +
{| class="toccolours" border="1" style="margin: 1em auto 1em auto" width="100%" header='''Taakverdeling in de binnendienst'''
 +
|+ '''Taakverdeling per leeftijd'''
 +
! style="background:#ffdead;" | Dag
 +
! style="background:#ffdead;" | Algemene taken
 +
! style="background:#ffdead;" | Specialistische taken
 +
|-
 +
| 00 - 02 || rusten || 
 +
|-
 +
|  || [[stuifmeel]] eten om de voedersapklieren te activeren || 
 +
|-
 +
| 00 - 05 || lege cellen poetsen || 
 +
|-
 +
| 03 - 11 || [[voedsterbij]] voor larven || 
 +
|-
 +
|  || [[verwarmingsbij]] || 
 +
|-
 +
|  || zonodig deelnemen aan een [[hofstaat]] || 
 +
|-
 +
|  || verzegelen van broedcellen || 
 +
|-
 +
| 03 - 21 || [[voedsterbij]] voor volwassen bijen || andere bijen schoonmaken
 +
|-
 +
| 12 - 21 || ontvangen, indikken en opslaan van [[nectar]] || [[wachtbij]]
 +
|- 
 +
|  || [[ventileren]] || afvoeren van gestorven bijen, stervende bijen, wasdelen en voedselrestanten
 +
|-
 +
|  || aanduwen van stuifmeel || 
 +
|- 
 +
|  || verzegelen of ontzegelen van cellen || 
 +
|-
 +
|  || wasproductie en ratenbouw || 
 +
|- 
 +
| 18 - dood ||  || [[buitendienst]]
 +
|- 
 +
| colspan="3" | Bovenstaande dagperiodes zijn hooguit een benadering (gebaseerd op Seeley<ref name=Seeley>T.D.Seeley. Adaptive significance of the age polyethism schedule in honeybee colonies. Behavioral Ecology and Sociobiology (11, 1982), blz.287-293.</ref>, maar aangevuld vanuit andere bronnen). Uit verschillende onderzoeken blijken namelijk verschillende preciese periodes aangaande de leeftijden waarop de verschillende taken worden uitgevoerd. Dat is eigenlijk ook niet zo vreemd aangezien die verschillende onderzoeken bij verschillende bijenvolken plaatsvinden die elk een eigen omvang en leeftijdsopbouw zullen hebben als gevolg van de "individuele" volksontwikkeling, de tijd van het jaar, drachtomstandigheden, predatoren en klimatologische onmstandigheden ter plekke. Bijenvolken moeten hier flexibel mee weten om te gaan en een flexibele duur van taakuitvoering hoort daarbij. Zelfs de volgorde van taken ligt niet helemaal vast. Het is bijvoorbeeld zelfs mogelijk dat haalbijen uit de buitendienst weer taken uit de binnendienst op zich nemen.
 +
|}
 +
</div>
 +
De '''huis- of binnenbijen''' zijn de werkbijen van de '''binnendienst'''. De na het [[pop|popstadium]] volgroeide werkbij heeft eerst 21<ref>Let wel, deze aantallen dagen zijn alleen een benadering (en dan alleen van de situatie in de zomer). De [[levensduur]] van [[onze honingbij]] kan - afhankelijk van verschillende omstandigheden - enorm verschillen, en daarmee ook de duur van de binnen- en buitendienst.</ref> dagen binnendienst, en daarna tot haar dood 21 dagen [[buitendienst]] (ze wordt dan een haalbij<ref>'Haalbijen' worden ook wel 'vliegbijen' genoemd, maar binnen imkerpedia wordt de voorkeur gegeven aan de term 'haalbijen' aangezien de term 'vliegbijen' suggereert dat de bijen van de binnendienst níet zouden (kunnen) vliegen. Echter, ook bijen van de binnendienst vliegen (bijvoorbeeld bij het [[oriënteren]] of bij het afvoeren van dode/zieke bijen).</ref> genoemd).
  
−
Gedurende de binnendienst voeren de werkbijen in een min of meer vaste volgorde een aantal taken uit. Let wel: als de omstandigheden dat vereisen dan zijn ze wel degelijk in staat om van dit stramien af te wijken en bijvoorbeeld eerder haalbij (buitendienst) te worden. Ook de [[winterbijen]] laten zien dat sommige taken ook pas maanden later nog uitgevoerd kunnen worden.
+
In de binnendienst worden verschillende taken uitgevoerd, en bijen die eenzelfde taak uitvoeren hebben meestal ook ongeveer dezelfde leeftijd. Dit betekent echter niet dat alle bijen van een bepaalde leeftijd ook dezelfde taak uitvoeren. Sommige jongere bijen kunnen al taken uitvoeren die eigenlijk bij en hogere leeftijd "horen", en omgekeerd kunnen oudere bijen nog taken uitvoeren die die bij een jongere leeftijd "horen".
−
De volgorde van / taken in de binnendienst zijn als volgt:
 
−
* rust (t/m dag 3)
 
−
* [[voedsterbij]] (vanaf dag 4)
 
−
* poetser (vanaf dag 4)
 
−
* [[bouwbij]] (vanaf dag 8 tot dag 18)
 
−
* opruimdienst (vanaf dag 8); het afvoeren van dode bijen, wasdelen, en voedselrestanten
 
−
* nectarverwerker (vanaf dag 10)
 
−
* [[wachtbij]]
 
−
* [[verwarmingsbij]]
 
  
 +
Het is ook niet zo dat elke werkbij in haar leven alle mogelijke taken ooit een keer - een tijdje - zal uitvoeren. Dit geldt wel voor algemene taken, waaraan elke werkbij ooit deelneemt, maar er zijn ook specialistische taken waar alleen subgroepjes werkbijen zich op toeleggen. Zo zullen bijvoorbeeld niet alle werksters ooit andere werksters poetsen, stervende werksters afvoeren, de ingang van het bijenvolk bewaken, of [[soldaat]] zijn.
  
−
Ook een bij in de binnendienst moet zich al regelmatig van ontlasting ontdoen en gaat daartoe (vanaf dag 4) naar buiten. Hierbij zal ook de binnenbij zich al [[oriënteren]] op de locatie van het eigen volk. In totaal (met de buitendienstbijen) is minstens twee derde van het volk georiënteerd. Dit maakt het mede mogelijk dat een bij uit de binnendienst zo nodig versneld kan omschakelen tot de buitendienst.
+
Werksters van dezelfde leeftijd die verschillende taken uitvoeren, verschillen vaak ook in de voor een taak benodigde fysiologie. Zo kunnen dezelfde voedersapklieren verschillen in grootte en ook verschillende stoffen afscheiden naar gelang de taak van de betreffende werkster.
 +
 
 +
Met name [[vitellogenine]] en het [[juveniel hormoon]] zijn van grote invloed op de fysiologische verschillen tussen de werkbijen, en spelen meestal een aan elkaar tegengestelde rol.
 +
 
 +
Ook een huisbij moet zich al regelmatig van ontlasting ontdoen en gaat daartoe (vanaf dag 4) naar buiten. Hierbij zal ook de huisbij zich al [[oriënteren]] op de locatie van het eigen volk. In totaal (inclusief de haalbijen) is minstens twee derde van het volk georiënteerd. Dit maakt het mede mogelijk dat een huisbij zo nodig versneld kan omschakelen naar haalbij.
 +
[[image:Werkstertaken.JPG|left|thumb|800px|Dit is een schematische weergaven van de onderzoeksresultaten van Seeley<ref name=Seeley />. Op de verticale as staat de kans (van 0 tot 1) dat een werkbij een bepaalde taak uitvoert, op de horizontale as staat de leeftijd van de werkbij. Seeley onderscheide vijf groepen van taken (aangegeven met de verschillen kleuren). Elke groep taken wordt door werkbijen van ongeveer dezelfde leeftijd uitgevoerd.]]
 +
 
 +
Aangezien de taken van de huisbij dag en nacht doorgaan [[de slaap van onze honingbij|slapen]] de huisbijen niet of nauwelijks.
 +
 
 +
==Voetnoten==
 +
<references />

Huidige versie van 12 dec 2016 om 16:07

Taakverdeling per leeftijd
Dag Algemene taken Specialistische taken
00 - 02 rusten
stuifmeel eten om de voedersapklieren te activeren
00 - 05 lege cellen poetsen
03 - 11 voedsterbij voor larven
verwarmingsbij
zonodig deelnemen aan een hofstaat
verzegelen van broedcellen
03 - 21 voedsterbij voor volwassen bijen andere bijen schoonmaken
12 - 21 ontvangen, indikken en opslaan van nectar wachtbij
ventileren afvoeren van gestorven bijen, stervende bijen, wasdelen en voedselrestanten
aanduwen van stuifmeel
verzegelen of ontzegelen van cellen
wasproductie en ratenbouw
18 - dood buitendienst
Bovenstaande dagperiodes zijn hooguit een benadering (gebaseerd op Seeley[1], maar aangevuld vanuit andere bronnen). Uit verschillende onderzoeken blijken namelijk verschillende preciese periodes aangaande de leeftijden waarop de verschillende taken worden uitgevoerd. Dat is eigenlijk ook niet zo vreemd aangezien die verschillende onderzoeken bij verschillende bijenvolken plaatsvinden die elk een eigen omvang en leeftijdsopbouw zullen hebben als gevolg van de "individuele" volksontwikkeling, de tijd van het jaar, drachtomstandigheden, predatoren en klimatologische onmstandigheden ter plekke. Bijenvolken moeten hier flexibel mee weten om te gaan en een flexibele duur van taakuitvoering hoort daarbij. Zelfs de volgorde van taken ligt niet helemaal vast. Het is bijvoorbeeld zelfs mogelijk dat haalbijen uit de buitendienst weer taken uit de binnendienst op zich nemen.

De huis- of binnenbijen zijn de werkbijen van de binnendienst. De na het popstadium volgroeide werkbij heeft eerst 21[2] dagen binnendienst, en daarna tot haar dood 21 dagen buitendienst (ze wordt dan een haalbij[3] genoemd).

In de binnendienst worden verschillende taken uitgevoerd, en bijen die eenzelfde taak uitvoeren hebben meestal ook ongeveer dezelfde leeftijd. Dit betekent echter niet dat alle bijen van een bepaalde leeftijd ook dezelfde taak uitvoeren. Sommige jongere bijen kunnen al taken uitvoeren die eigenlijk bij en hogere leeftijd "horen", en omgekeerd kunnen oudere bijen nog taken uitvoeren die die bij een jongere leeftijd "horen".

Het is ook niet zo dat elke werkbij in haar leven alle mogelijke taken ooit een keer - een tijdje - zal uitvoeren. Dit geldt wel voor algemene taken, waaraan elke werkbij ooit deelneemt, maar er zijn ook specialistische taken waar alleen subgroepjes werkbijen zich op toeleggen. Zo zullen bijvoorbeeld niet alle werksters ooit andere werksters poetsen, stervende werksters afvoeren, de ingang van het bijenvolk bewaken, of soldaat zijn.

Werksters van dezelfde leeftijd die verschillende taken uitvoeren, verschillen vaak ook in de voor een taak benodigde fysiologie. Zo kunnen dezelfde voedersapklieren verschillen in grootte en ook verschillende stoffen afscheiden naar gelang de taak van de betreffende werkster.

Met name vitellogenine en het juveniel hormoon zijn van grote invloed op de fysiologische verschillen tussen de werkbijen, en spelen meestal een aan elkaar tegengestelde rol.

Ook een huisbij moet zich al regelmatig van ontlasting ontdoen en gaat daartoe (vanaf dag 4) naar buiten. Hierbij zal ook de huisbij zich al oriënteren op de locatie van het eigen volk. In totaal (inclusief de haalbijen) is minstens twee derde van het volk georiënteerd. Dit maakt het mede mogelijk dat een huisbij zo nodig versneld kan omschakelen naar haalbij.

Dit is een schematische weergaven van de onderzoeksresultaten van Seeley[1]. Op de verticale as staat de kans (van 0 tot 1) dat een werkbij een bepaalde taak uitvoert, op de horizontale as staat de leeftijd van de werkbij. Seeley onderscheide vijf groepen van taken (aangegeven met de verschillen kleuren). Elke groep taken wordt door werkbijen van ongeveer dezelfde leeftijd uitgevoerd.

Aangezien de taken van de huisbij dag en nacht doorgaan slapen de huisbijen niet of nauwelijks.

Voetnoten

  1. ↑ 1,0 1,1 T.D.Seeley. Adaptive significance of the age polyethism schedule in honeybee colonies. Behavioral Ecology and Sociobiology (11, 1982), blz.287-293.
  2. ↑ Let wel, deze aantallen dagen zijn alleen een benadering (en dan alleen van de situatie in de zomer). De levensduur van onze honingbij kan - afhankelijk van verschillende omstandigheden - enorm verschillen, en daarmee ook de duur van de binnen- en buitendienst.
  3. ↑ 'Haalbijen' worden ook wel 'vliegbijen' genoemd, maar binnen imkerpedia wordt de voorkeur gegeven aan de term 'haalbijen' aangezien de term 'vliegbijen' suggereert dat de bijen van de binnendienst níet zouden (kunnen) vliegen. Echter, ook bijen van de binnendienst vliegen (bijvoorbeeld bij het oriënteren of bij het afvoeren van dode/zieke bijen).
Overgenomen van "https://www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=Binnendienst&oldid=8470"