Borne
Borne is een gemeente in Overijssel (Twente) met een bijenkorf en bijen in haar gemeentewapen.
Het wapen van Borne werd op 1 Nov. 1898 officieel vastgesteld.
Het wapen is ontleend aan de toentertijd belangrijke bijenteelt in het dorp. De kroon werd in 1957 toegevoegd.
de beschrijving bij het wapen luidt :
" In azuur een bijenkorf van goud, vergezeld van 3 bijen van goud met uitgespreide vleugels, geplaatst 2 boven en 1 onder.
Het schild gedekt met een gouden kroon van 3 bladeren en 2 paarlen."
Voor dat bij Koninklijk Besluit van 28 Mei 1957, no. 21 dat wapen aan de gemeente werd verleend, gebruikte men vanaf het einde van de vorige eeuw al een dergelijk wapenbeeld.
Eeuwenlang was de bijenkorf als toonbeeld van nijverheid het grote voorbeeld voor samenleving en maatschappij.
Hoewel in de moderne imkerij het houden van bijen de romantisch ogende bijenkorf grotendeels verdrongen is door de bijenwoning van hout, is het goed even stil te staan bij de herkomst van ons gemeentewapen.
Als men vroeger rondging op het platteland - ook rond Borne - zag men bij veel boerenbehuizingen "'t iemnschoer".
Soms was het een doorgetrokken schuurdak, waaronder de bijenkorven stonden, maar meestal een vrijstaand eenvoudig uitgevoerd afdak, dat als zodanig dienst deed.
Ook werden de bijenkorven soms bij elkaar op een afbakenend stuk veld gezet, minimaal beschermd door een van plaggen of zoden opgezet "muurtje"; een dergelijke bijenplaats noemde men "iemnschelve".
Ook in de Stroom-Esch bevond zich vroeger zo'n plek; de naam komt op de oude kaarten van dit gebied, en waar een gemeentebestuur voorbijging aan de mogelijkheid om eeuwenoude veldnamen te behouden door ze vast te leggen in straatnamen e.d., is het aan particulier initiatief van een schoolleiding te danken, dat deze naam gelukkig blijft bestaan.
In de vroegere samenleving op het platteland was het gebruikelijk, dat de oudste zoon "de boer" werd, en om versnippering van de oude erven te voorkomen, was het regel, dat de anderen, als ze niet trouwden, op de voorvaderlijke boerderij bleven wonen en slechts recht hadden op kost en inwoning (het blijversrecht).
Om toch enigszins onafhankelijk te zijn hielden dergelijke ongetrouwde inwonende soms vaak bijen.
Naast de honing bestond de opbrengst grotendeels uit de bijenwas; vroeger een belangrijk product, nodig voor verlichting van huizen en kastelen, en de eredienst in kerken en kapellen.
Dat bijen belangrijk waren, blijkt wel uit eeuwenoude stukken en registers, waar de "ymen" vaak worden vermeld; ook de belastinggaarders wisten dat en eisten een deel van de opbrengst op.
Er golden geschreven en ongeschreven wetten in de bijenhouderij, en vooral in zwermtijd - hartje zomer - als de bijen bij duizenden tegelijk in massa op avontuur kunnen gaan, konden de gemoederen danig verhit worden door het betwistte eigendomsrecht van een neergestreken bijenzwerm.
Raakte een imker zijn, zich hoog in de lucht voortreppende, zwermen uit het oog, dan was hij daarmee alle rechten erop kwijt en ieder ander, die de neergekomen zwerm ergens aan een boomtak zag hangen, mocht deze vrij scheppen en in zijn korven onderbrengen.
Ook in het Twentse land zijn er immer veel bijen gehouden.
Vooral rond de Saasvelder molen, waar de mulder zijn bijenkorven in tientallen meterslange rijen langs de stoffige zandweg had staan, was het een bonte, middeleeuwse toestand.
Maar ook in en rond Borne waren vele imkers; een aantal, dat in de Tweede Wereldoorlog om begrijpelijke redenen tot grote hoogte reikte.
In de vergeelde papieren van de driekwart eeuw bestaande Bornse imkervereniging is het lief en leed van het bijenvolk met zijn hoogte- en dieptepunten te volgen.
Het veel voorkomen van imkers en hun bijen in deze streek resulteerde in de jaarlijkse bijenmarkt, welke sinds 1938 op de eerste zaterdag van april in Zenderen wordt gehouden.
Na de lange, donkere winter is deze dag voor de imker de poort naar voorjaar en zomer en een ontmoetingsgelegenheid voor gelijkgestemden, waar wijsheid en ondervinding onderling worden uitgewisseld.
Ook worden er bijenvolken aangevoerd en verhandeld en zijn leveranciers van bijenbenodigdheden met hun uitgebreide kraam aanwezig.
Overgenomen uit: SOCIAAL - ECONOMISCHE ONTWIKKELING DER GEMEENTEN
Er zijn nog drie andere gemeenten die een gemeentewapen hebben met verwijzing naar bijen en de bijenteelt, nl. Hengelo (Ov.), Hoogeveen en Venray.