Schimmels
Kalkbroed en steenbroed zijn schimmels die kunnen leiden tot bijensterfte. Daarnaast zijn er ook schimmels die niet leiden tot bijensterfte maar wel tot een teloorgang van bijenraat en/of stuifmeelvoorraden. Deze laatste worden hier besproken. In beide gevallen gaat het om schimmels die zich in de winter manifesteren op niet door bijen bezette ramen. Na de winter blijken dan vooral de kantramen en de ramen uit de onderbak door deze schimmels te zijn aangetast. Als de imker geen actie neemt dan zullen de bijen zelf de betreffende raten in het voorjaar grondig schoonmaken, opruimen en meestal reconstrueren tot darrenraat.
Schimmels op bebroede ramen
Geheel onbebroede raten worden beperkt tot helemaal niet aangetast door deze schimmel.
Bebroede bijenraat bevat veel eiwitten van pophuidjes en larvenuitwerpselen. Dit is prima voedsel voor schimmels die dan ook hun kans grijpen zodra er condens op deze ramen slaat en er een voor deze schimmels leefbaar milieu ontstaat. Deze schimmels zijn na droging in het voorjaarszonnetje weer gemakkelijk weg te vegen, maar meestal hebben ze dan inmiddels de raat tot op de zuivere was doorwoekerd. Als de imker ze niet verwijderd dan zullen ze door de bijen worden afgeknaagd.
Stuifmeelschimmel
Deze schimmel ((Bettsia alvei) ontwikkelt zich uitsluitend in stuifmeel, en wordt actief bij een hoge luchtvochtigheid en lage temperaturen (zoals in de winter en het vroege voorjaar). Zonder preventieve maatregelen zullen niet alleen in de bijenkast, maar ook de door de imker opgeslagen stuifmeelramen onbruikbaar worden. Over de met stuifmeel gevulde cellen vormt zich een vuilwit tot vuilgeel gekleurd schimmeldradenweefsel (myceleum). Het stuifmeel verandert in een vaste vettige onbruikbare massa.
In het voorjaar komen de tweeslachtige donkergroene tot zwarte vruchtlichaampjes van deze schimmels tot ontwikkeling. Hierdoor ontstaat er een beeld dat sterk op steenbroed lijkt en er daarom mee wordt verward. Als de imker deze ramen niet opruimt dan zullen de bijen dat doen. Voor de bijenwoning tref je dan de zeshoekige stuifmeelpropje aan.
Preventieve maatregelen
- volksomvang en woning moeten bij elkaar passen zodat er minder onbezette ramen zullen zijn en de stuifmeelvoorraad geheel door het volk wordt geconsumeerd.
- Verwijder eind september het overschot aan raten, en vervang ze zo nodig met kantramen.
- Opgeslagen raten behandelen met mierenzuur of met azijnzuur (2 ml per liter).
- Zorg dat er voldoende luchtverversing in de bijenwoning plaats kan vinden zodat er minder condens op de raten zal kunnen neerslaan.
Literatuur
- Peter Elshout. Schimmels in het ratenbestand. Bijen, december 2003.