Schudzwerm

Een schudzwerm is een kunstzwerm waarbij jonge bijen worden samengevoegd met een nieuwe koningin. De schudzwerm kan bijvoorbeeld op de volgende manier worden gemaakt:

1. Prepareer van te voren een klein (3 tot 6 ramen) kastje dat een goede ventilatie in de bodem heeft. Vul deze met 1 of 2 voerramen (liefst niet net uit een ander volk), en plaats in het midden een uitgebouwd leeg raam.
2. Controleer of het borgplaatje van het invoerkooitje met de (bij voorkeur bevruchte) moer wel is weggebroken (als afsluiting hoeft er maar een beetje suikerdeeg in).
3. Haal de ramen weer uit het geprepareerde kleine kastje, en zet ze er bijvoorbeeld naast.
4. Schud vervolgens vanuit een honingkamer (van boven het moerrooster) bijen in een hele grote emmer. De bijen uit de honing kamer hebben de juiste leeftijd om een moer op in te voeren. De vliegbijen mogen er af vliegen (maar dat hoeft niet noodzakerlijkerwijs allemaal).
5. Stoot de bijen in de emmer regelmatig naar beneden. Laat ze niet over de rand gaan hangen, want dan stoot je ze daarna buiten de emmer.
6. Zodra er voldoende bijen in de ton zitten kun je deze een spuit met in water opgelost oxaal geven (verhouding: 30 gram op 1 liter) geven. Zo'n portie jonge bijen zonder broed en ook nog zonder koningin kan immers perfect deze vorm van varroabestrijding ondergaan.
7. Draai dan de bijen in de emmer rond zodat ze aan elkaar gaan klonten, en gooi de hele klont in de kast.
8. Hang snel de ramen terug op hun plaats (niet drukken geef ze even de tijd om tegen de ramen te lopen).
9. Hang daarna direct het invoerkooitje met de moer tussen de ramen, met een spijker door het oogje, en het voer naar beneden.
10. Sluit het kastje, veeg de resterende bijen die aan de kast hangen weg, en laat het volkje harmoniseren.
11. Zet in het schemerdonker voor de volgende avond het kastje op meer dan 2 kilometer afstand van de stand waar de bijen vandaan komen (anders vliegt 2/3 deel van de bijen weer af) en open het vlieggat. Zodoende harmoniseren de bijen en de koningin 2 nachten, en vliegen de volgende dag rustig in. De moer is ondertussen wel uit het kooitje.
12. Na 3 dagen constateren dat de koningin inmiddels vrij is en dan het kooitje verwijderen. Niet verder kijken, want dan loop je kans op inballen.
13. Na 9 dagen kijken of er larven zijn. Die zijn sneller te zien dan eitjes. Zo weinig mogelijk rook gebruiken, en geen razzia op de koningin gaan houden. Geef de koningin nog een week de kans om gesloten broed te krijgen.
14. Daarna wekelijks controleren op wisseldoppen (totdat het overgrote deel van de bijen dochters van de nieuwe moer zelf zijn).

Uiteraard kun je aan een schudzwerm ook gesloten broed mee geven, maar daarmee ondergraaf je het effect van de oxaalbehandeling omdat oxaal het gesloten broed niet bereikt.

Je kunt aan een schudzwerm zeker geen open broed meegeven, want dan zullen de bijen waarschijnlijk liever een eigen koningin maken dan dat ze de ingevoerde koningin zullen accepteren.

Filmpje

In onderstaand filmpje (voornamelijk opgenomen op 24 juli 2011 te Apeldoorn) toont Hennie Kroese het maken van een schudzwerm. <VideoFlv>/movies/Schudzwerm.flv</VideoFlv>

Eigenlijk lijkt een schudzwerm veel op de pakketbijen uit de Verenigde Staten. Een schudzwerm wordt echter snel in een nieuwe kast gestort, de koningin in een schudzwerm wordt sneller bevrijd, en daarom wordt er bij een schudzwerm ook meer dan bij pakketbijen gelet op het meegeven van vooral jonge bijen.