Wespen
Onze honingbij krijgt evenals de mens pas in het najaar echt last van wespen. Hierbij gaat het dan meer specifiek over sommige soorten wespen uit de familie van plooivleugelwespen (Vespidae). Dit betreft eusociale soorten wespen waarbij werksters samen met een wespenkoningin een volk vormen. In de Lage landen gaat het dan voornamelijk om de gewone wesp (Vespula vulgaris), en de Duitse wesp (Vespula germanica), die in de volksmond samen ook wel limonadewespen worden genoemd.
In het voorjaar en het grootste deel van de zomer zijn deze limonadewespen alleen geïnteresseerd in dode of verzwakte bijen. Hiervan gebruiken ze het gespierde borststuk als voedsel voor hun vleesetende larven.
Bij de bijenstal kun je deze wespen dan aantreffen terwijl ze druk doende zijn om het achterlijf, de kop, de vleugels en de poten van het borststuk te scheiden.
De volwassen limonadewespen voorzien in hun energiebehoefte middels zoetstoffen die door de larven worden afgescheiden. In de zomer zie je deze wespen dan ook nauwelijks op de (nectar van) bloemen foerageren zodat ze dan ook nauwelijks een bijdrage aan bestuiving leveren. Als opruimers van dode insecten doen wespen (waaronder ook de hoornaars) echter wel degelijk nuttig werk.
Als het in het najaar steeds kouder wordt worden de wespennesten steeds kleiner. Minder larven leveren uiteraard ook minder zoetstof op, zodat de werksterwespen steeds meer elders in hun energiebehoefte moeten voorzien. Dit is de reden dat ze dan ook steeds opdringeriger richting zoete frisdranken worden. Ze kunnen voor de mens dan zelfs een serieus gevaar opleveren als een wesp per ongeluk met het frisdrank mee naar binnen komt en dan in de mond- of keelholte steekt.
In deze periode zijn de limonadewespen uiteraard ook geïnteresseerd in de honingvoorraden van onze honingbij. Een sterk volk dat 1 broedkamer volledig bezet kan de druk van deze wespen dan wel aan. Een sterk volk dat in het najaar twee broedkamers bezet loopt echter al weer meer risico. Meestal zit dan het broed hoog met (gemakkelijk toegankelijk) voer aan beide zijkanten van het broednest.
In dat geval kan je beter de vliegopening verkleinen. Dit geldt eigenlijk altijd zodra je constateert dat de wespen de bijenwoning binnen kunnen komen en er niet snel door de bijen worden uitgewerkt. In het najaar zullen de wespen ook graag op late bloeiers, zoals klimop, foerageren. Dan leveren ze dus alsnog een bijdrage aan de bestuiving.
Ook het geslacht hoornaar valt in de familie van plooivleugelwespen. De inheemse hoornaar (Vespa crabro) geeft voor de bijen nauwelijks last omdat hun volken meestal wat geringer in omvang zijn dan die van de limonadewespen.
In onderstaand filmpje is een wesp bezig met het van het borststuk afknagen van de niet voedzame delen.
Maatregelen
Bij overlast van wespen kun je zogeheten wespenvangers plaatsen. Deze zijn in de handel verkrijgbaar, maar kun je ook gemakkelijk zelf maken door de bovenkant van een plastic fles af te snijden en deze omgekeerd op het onderste gedeelte te plaatsen. Om te voorkomen dat je ook bijen vangt doe je er niet alleen een zuivere suikeroplossing in, maar ook een deel alcohol (voorbeeldvulling: een combinatie van bier en grenadine). Bijen komen er dan niet aan, alleen wespen en vliegen.
Alleen in geval van extreme overlast (waarbij een duidelijke overmaat aan wespen - ondanks het verkleinen van de vliegopening - leidt tot de ondergang van bijenvolken) kun je overgaan tot de volgende eveneens extreme maatregelen: je lokt de wespen enkele dagen met een schotel donker bier met een doek erin zodat ze zeker niet verdrinken. Je wilt dat ze thuis "vertellen" waar dat te verkrijgen is, zodat er juist steeds meer wespen op af komen. Dan doe je er een beetje (bij diverse tuincentra verkrijgbare) vloeibare mierenverdelger bij, dit werkt traag en het wordt dus mee in het nest genomen. Na een paar dagen zullen de nesten van de wespen volledig afgestorven zijn. Maar nogmaals: alleen in geval van extreme overlast die niet op een andere manier is te bestrijden. Ook wespen hebben in de natuur immers een nuttige functie.